حمل بتن ( حداکثر زمان مجاز حمل و ریختن بتن در کارگاه ) براساس نشریه 55
حملبتن
روشهای مختلفی برای حمل بتن از محل ساخت تا مصرف،معمول و متداول است. هریک از روشهای حمل دارای محاسن و معایبی میباشد و انتخاب هریکاز آنها بستگی به شرایط پروژه، مشخصات مصالح متشکله، میزان و حجم بتن، زمان حمل و بالاخرهشرایط آب و هوایی محل ساخت خواهد داشت.
انتخاب روش حمل باید چنان صورت گیرد که در ف اصلهزمانی حمل، نسبت آب به سیمان، اسلامپ، میزان هوا و نهایتاً یکنواختی بتن، دستخوش تغییراتقابل ملاحظهای نگردد. در انتخاب روش حمل باید به جدا شدن مواد از یکدیگر، آب انداختنو یا داخل شدن مواد خارجی به داخل بتن توجه خاص مبذول گردد. حتیالامکان باید محل ساختبتن و محل اجرا به هم نزدیک باشد تا نقل و انتقال بتن به حداقل ممکن کاهش یابد. بدینلحاظ پیمانکار باید محل ساخت بتن، روش حمل و نقل و نوع و مشخصات ماشین آلات حمل راقبلاً به تأیید دستگاه نظارت برساند . در پارهای موارد ساخت بتن در دستگاه حمل کنندهبتن صورت میگیرد که بعداً بدان اشاره خواهد شد.
وسایل حمل و نقل بتن باید دارای اندازه و مشخصاتیباشند که با توجه به برنامه اجرایی کارها همواره بتوان با ضریب اطمینانی قابل قبول،جریان یکنواخت و ممتد بتن را به محل اجرا تضمین نمود . پیمانکار موظف است در انتهایهر مرحله بتنریزی (در پایان هر قسمت از کار یا پایان هر روز کاری ) وسایل حمل و نقلرا، تمیز و پاکیزه نموده و آنها را برای مرحله بعدی آماده نماید . وسایل و روشهای مختلفحمل، عبارتند از:
کامیونبا جام دوار
مقدار دوران و چگونگی اختلاط، هم زدن و تخلیه، بایدبر اساس توصیه های کارخانه سازنده و زیر نظر دستگاه نظارت تعیین شود. حداکثر زمان برایحمل پس از اضافه شدن سیمان به جام مخلوط کن با احتساب زمان تخلیه بتن، نباید از90 دقیقه تجاوز نماید. چنانچه به علت گرمای محیط، امکان گیرش سریعتر بتن وجود داشتهباشد، با نظر دستگاه نظارت زمان مذکور تقلیل خواهد یافت.
تراکمیکسر
ممکن است تمامی مراحل ساخت بتن در تراک میکسر انجامشود . در این حالت پس از وارد شدن همه عوامل متشکله بتن به جام مخلوطکن، چرخش جام بایدبر اساس توصیه کارخانه سازنده با توجه به مشخصات آن صورت گیرد. در این حالت در شرایطمعمولی، جام بایستی با سرعت اختلاط حدود 70 تا 100 دور دوران نماید. چنانچه زمان حملو تخلیه بیش از زمان لازم برای دوران فوق باشد ، در بقیه مدت زمان حمل باید جام باسرعت همزن یا بدون هم زدن حمل شود و قبل از تخلیه بتن درون قالب، 10 تا 15 دور با سرعتاختلاط بچرخد. در این روش ساخت، حداکثر بتن ساخته شده در هر مرحله، نباید تراک میکسرتجاوز نماید. 2 از (63 (%حجم اسمی
اختلاطدو مرحله ای
در این روش عمل اختلاط به مدت 15 تا 30 ثانیه در بتنسازثابت و بقیه تا تکمیل اختلاط در تراک میکسر انجام میشود. مشخصات اختلاط و حجم بتن عیناًمانند بتن ساخته شده در بند 5-6-2-1 است، با این تفاوت که زمان اختلاط در تراک میکسرتا رسیدن به بتنی یکنواخت بر اساس استاندارد (د ـ ت 501 (تقلیل خواهد یافت.
اختلاطخشک
در این روش مصالح خشک به صورت جداگانه در جام ریختهو آب در مخزنی مجزا و خارج از جام اصلی توسط تراک میکسر تا محل مصرف حمل میشود . درمحل مصرف آب با فشار از ابتدا و انتهای مخزن وارد جام شده و جام با سرعت اختلاط 70الی 100 دور میچرخد. این روش برای مواقعی مورد استفاده است که نقاط مصرف اجباراً نسبتبه منبع اصلی مصالح دور بوده و کار به صورت پراکنده انجام میشود. باید توجه داشت کهمصالح سنگی وارد شده به جام کاملاً خشک باشد ، تا عمل آبگیری سیمان شروع نشود. حجمبتن ساخته شده در هر ساخت ، نباید از (63 (%ظرفیت اسمی تراک میکسر تجاوز نماید.
حملبتن ساخته شده توسط بتن ساز مرکزی
روشهایزیر برای حمل بتن ساخته شده توصیه میشود:
تراکمیکسر
میتوان بتن ساخته شده در بتنساز مرکزی را با تراکمیکسر حمل نمود . تراک میکسر باید بعد از بارگیری با سرعت هم زدن یا ثابت بسته به فاصلهحمل حرکت نماید . کل زمان حمل، نباید از مدتهای مندرج در بند 5-6-2 تجاوز نماید و حجمبتن حمل شده، نباید از (80 (%ظرفیت اسمی تراک میکسر بیشتر باشد.
تراکیا جام ثابت
در اینروش جام بتن با همزن یا بدون همزن با بازشو از بالا یا از کف بر روی تراک حمل میشود. سیستم دارای دریچه تخلیه و ویبراتور در محل تخلیه برای تأمین جریان منظم بتن میباشد.این روش، خاص جادههای هموار است و زمان حمل، نباید از 45 دقیقه تجاوز نماید.
جامانتقال با ریل
هنگامیکهمحل مصرف به کارگاه ساخت بتن نزدیک باشد، معمولترین روش برای انتقال بتنهای حجیم، استفادهاز جام، ریل و کابل است. باید هنگام حمل و تخلیه با جام دقت شود که جداشدگی در اجزایمتشکله بتن رخ ندهد. زمان حمل با روشهای فوق نباید از 45 دقیقه تجاوز نماید.
روشدستی
حمل بتن با انواع چرخهای دستی، فرغون و دامپر مجازنیست، مگر در کارهای کوچک که حجم ساخت بتن از 300 لیتر در هر نوبت تجاوز ننماید، ردهبتن از C20 پایینتر و فواصل حمل کوتاه باشد(کمتر از 120 متر برای دامپر و 60 متر با چرخ دستی بدون موتور)، شرایط جوی مساعد بودهو قبلاً تأیید دستگاه نظارت کسب شده باشد. وسایل مزبور باید دارای چرخهای لاستیکی بوده،مسیر حمل کاملاً صاف و افقی باشد و حمل با دقت کامل انجام شود تا جداشدگی اجزای بتنرخ ندهد.
ناوهشیبدار
ناوه شیبدار، باید فلزی یا دارای روکش فلزی بوده،کاملاً آببند باشد و شیب آن ، ثابت و به گونهای اختیار شود که هنگام حمل، عمل جداییدر اجزای بتن حادث نشود. در انتهای ناوه، باید قیف قائم برای تخلیه بتن به قالب پیشبینیشود. با توجه به شرایط آب و هوایی محل کار، کنترل اسلامپ و سایر مشخصههای اصلی بتنتوسط دستگاه نظارت صورت میگیرد.
تلمبهکردن بتن
منظور از تلمبه کردن بتن، نقل و انتقال آن به صورتتحت فشار با استفاده از لوله است. با توجه به شرایط محل، نحوه تلمبه کردن باید قبلاًبه تصویب دستگاه نظارت برسد . حتیالامکان باید محل پمپ در نزدیکی محل تخلیه انتخابشود. قبل از شروع بتنریزی به منظور پرهیز از قطع ناگهانی پمپاژ، باید از صحت و کاراییتمامی لوازم و ادوات اطمینان حاصل شود. تأیید دستگاه نظارت، لازمه شروع عملیات
بتن ریزی با پمپ است.